ΙΛΙΑΔΑ ΟΜΗΡΟΥ: Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Παρουσίαση Νικόλαος Καββαδάς

2. ΙΛΙΑΣ Δ 422-456
.............................................................................................................................................
Μετάφραση Όλγα Κομνηνού-Κακριδή

Όπως στον πολυθόρυβο γιαλό σηκώνεται το ένα κύμα της θάλασσας πίσω από το άλλο,
καθώς το σπρώχνει ο Ζέφυρος,
και πρώτα  υψώνεται βαθιά μέσα στο πέλαγος,
και ύστερα σπάζοντας στη ξηρά βουίζει τρομερά,
και καμπουριασμένο σηκώνεται ψηλά γύρω από τους κάβους
και τινάζει πέρα την άχνη της θάλασσας.

ΩΣ Δ' ΟΤ' ΕΝ ΑΙΓΙΑΛΩ ΠΟΛΥΗΧΕΙ ΚΥΜΑ ΘΑΛΑΣΣΗΣ
ΟΡΝΥΤ' ΕΠΑΣΣΥΤΕΡΟΝ  ΖΕΦΥΡΟΥ ΥΠΟ ΚΙΝΗΣΑΝΤΟΣ
ΠΟΝΤΩ ΜΕΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΚΟΡΥΣΣΕΤΑΙ, ΑΥΤΑΡ ΕΠΕΙΤΑ
ΧΕΡΣΩ ΡΗΓΝΥΜΕΝΟΝ ΜΕΓΑΛΑ ΒΡΕΜΕΙ, ΑΜΦΙ ΔΕ Τ' ΑΚΡΑΣ
ΚΥΡΤΟΝ ΕΟΝ ΚΟΡΥΦΟΥΤΑΙ, ΑΠΟΠΤΥΕΙ Δ'ΑΛΟΣ ΑΧΝΗΝ.



Έτσι προχωρούσαν τότε οι φάλαγγες των Δαναών ακατάπαυστα,
η μία πίσω από την άλλη, να μπούν στον πόλεμο.
και καθένας από τους αρχηγούς πρόσταζε τους δικούς του.
Οι άλλοι προχωρούσαν βουβοί
-θα έλεγες πως δεν είχε φωνή στα στήθια του τόσο πολύς στρατός που ακολουθούσε-
δίχως μιλιά, γιατί φοβόνταν τους αρχηγούς τους,
και γύρω απ' όλους έλαμπαν τα πλουμισμένα όπλα που φορούσαν προχωρώντας στη γραμμή.
Οι Τρώες πάλι, όπως τα πρόβατα κάποιου βοσκού που έχει πολλά κοπάδια στέκονται αμέτρητα, και αδιάκοπα βελάζουν ακούγοντας τις φωνές των αρνιών τους, καθώς τους αρμέγουν το άσπρο γάλα,

ΩΣ ΤΟΤ' ΕΠΑΣΣΥΤΕΡΑΙ ΔΑΝΑΩΝ ΚΙΝΥΝΤΟ ΦΑΛΑΓΓΕΣ
ΝΩΛΕΜΕΩΣ ΠΟΛΕΜΟΝΔΕ.
ΚΕΛΕΥΕ ΔΕ ΟΙΣΙΝ ΕΚΑΣΤΟΣ ΗΓΕΜΟΝΩΝ,
ΟΙ Δ'ΑΛΛΟΙ ΑΚΗΝ ΙΣΑΝ, ΟΥΔΕ ΚΕ ΦΑΙΗΣ
ΤΟΣΟΝ ΛΑΟΝ ΕΠΕΣΘΑΙ ΕΧΟΝΤ ΕΝ ΣΘΗΘΕΣΙΝ ΑΥΔΗΝ ΣΙΓΗ ΔΕΙΔΙΟΤΕΣ ΣΗΜΑΝΤΟΡΑΣ ΑΜΦΙ ΔΕ ΠΑΣΙ ΤΕΥΧΕΑ ΠΟΙΚΙΛ ΕΛΑΜΠΕ ΤΑ ΕΙΜΕΝΟΙ ΕΣΤΙΧΟΩΝΤΟ ΤΡΩΕΣ Δ ΩΣ Τ ΟΙΕΣ ΠΟΛΥΠΑΜΟΝΟΣ ΑΝΔΡΟΣ ΕΝ ΑΥΛΗ ΜΥΡΙΑΙ ΕΣΤΗΚΑΣΙΝ ΑΜΕΛΓΟΜΕΝΑΙ ΓΑΛΑ ΛΕΥΚΟΝ


Έτσι και η οχλοβοή των Τρώων υψώνονταν από τη μιαν άκρη ως την άλλη στο πλατύ στρατόπεδο.
Γιατί δεν ήταν ολωνών ίδιος ο θόρυβος ούτε η ομιλία τους μία.
Οι γλώσσες τους ήταν ανακατωμένες και ήταν άνθρωποι από πολλές μεριές συναγμένοι.
Αυτούς τους ξεσήκωνε ο Άρης, τους άλλους η Αθηνά με τα γαλανά μάτια, και ο Πανικός και ο Φόβος και η Έριδα, που λυσσομανάει άπαυτα, του αντροφόνου Άρη αδερφή και συντρόφισσα'
που στην αρχή σηκώνεται σιγά σιγά,
έπειτα όμως ακουμπά στον ουρανό το κεφάλι της και περπατά πάνω στη γη.
Αυτή τότε έριξε ανάμεσα τους σκληρό πόλεμο, τριγυρίζοντας μέσα στους πολεμιστές,
πληθαίνοντας το βόγγο των αντρών.

ΩΣ ΤΡΩΩΝ ΑΛΑΛΗΤΟΣ ΑΝΑ ΣΤΡΑΤΟΝ ΕΥΡΥΝ ΟΡΩΡΕΙ ΟΥ ΓΑΡ ΠΑΝΤΩΝ ΗΕΝ ΟΜΟΣ ΘΡΟΟΣ ΟΥΔ' ΙΑ ΓΗΡΥΣ ΑΛΛΑ ΓΛΩΣΣ' ΕΜΕΜΙΚΤΟ ΠΟΛΥΚΛΗΤΟΙ Δ' ΕΣΑΝ ΑΝΔΡΕΣ.
ΩΡΣΕ ΔΕ ΤΟΥ ΜΕΝ ΑΡΗΣ ΤΟΥΣ ΔΕ ΓΛΑΥΚΩΠΙΣ ΑΘΗΝΗ ΔΕΙΜΟΣ Τ' ΗΔΕ ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ ΕΡΙΣ ΑΜΟΤΟΝ ΜΕΜΑΥΙΑ ΑΡΕΟΣ ΑΝΔΡΟΦΟΝΟΙΟ ΚΑΣΙΓΝΗΤΗ ΕΤΑΡΗ ΤΕ, Η Τ' ΟΛΙΓΗ ΜΕΝ ΠΡΩΤΑ ΚΟΡΥΣΣΕΤΑΙ, ΑΥΤΑΡ ΕΠΕΙΤΑ ΟΥΡΑΝΩ ΕΣΤΗΡΙΞΕ ΚΑΡΗ ΚΑΙ ΕΠΙ ΧΘΟΝΙ ΒΑΙΝΕΙ Η ΣΦΙΝ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΝΕΙΚΟΣ ΟΜΟΙΙΟΝ ΕΜΒΑΛΕ ΜΕΣΣΩ ΕΡΧΟΜΕΝΗ ΚΑΘ' ΟΜΙΛΟΝ ΟΦΕΛΛΟΥΣΑ ΣΤΟΝΟΝ ΑΝΔΡΩΝ.



Κι εκείνοι, όταν πια προχωρώντας έσμιξαν στο ίδιο μέρος, έγιναν ένα οι ασπίδες τους,
ένα τα κοντάρια τους, ένα η ορμή των πολεμιστών που φορούσαν χαλκένιους θώρακες.
Οι ασπίδες που είχαν αφαλό  στη μέση χτυπούσαν η μια την άλλη, και σηκώνονταν πολλή αντάρα.
κι ακούγονταν οιμωγές μαζί με καυχησιές αυτών που σκότωναν κι αυτών που σκοτώνονταν, και γη πλημμύρισε από το αίμα.Όπως όταν βρέξει και κατεβάζουν τα ξεροπόταμα από τα βουνά και ρίχνουν μαζί το νερό από  κρουνούς μεγάλους εκεί που σμίγουν τα δυο φαράγγια τους, μέσα σε βαθιά χαράδρα, και το βόγγο τους τον ακούει από μακριά πάνω στα βουνά ο βοσκός,- έτσι καθώς έσμιγαν κι αυτοί, ακούγονταν ξεφωνητά και παλέματα.


ΟΙ Δ' ΟΤΕ ΔΗ Ρ' ΕΣ ΧΩΡΟΝ ΕΝΑ ΞΥΝΙΟΝΤΕΣ ΙΚΟΝΤΟ ΣΥΝ Ρ' ΕΒΑΛΟΝ ΡΙΝΟΥΝ ΣΥΝ Δ' ΕΓΧΕΑ ΚΑΙ ΜΕΝΕ ΑΝΔΡΩΝ ΧΑΛΚΟΘΩΡΗΚΩΝ ΑΤΑΡ ΑΣΠΙΔΕΣ ΟΜΦΑΛΟΕΣΣΑΙ ΕΠΛΗΝΤ' ΑΛΛΗΛΗΣΙ ΠΟΛΥΣ Δ' ΟΡΥΜΑΓΔΟΣ ΟΡΩΡΕΙ.
ΕΝΘΑ Δ' ΑΜ ΟΙΜΩΓΗ ΤΕ ΚΑΙ ΕΥΧΩΛΗ ΠΕΛΕΝ ΑΝΔΡΩΝ ΟΛΛΥΝΤΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΟΛΛΥΜΕΝΩΝ, ΡΕΕ Δ' ΑΙΜΑΤΙ ΓΑΙΑ.
ΩΣ Δ'ΟΤΕ ΧΕΙΜΑΡΡΟΙ ΠΟΤΑΜΟΙ  ΚΑΤ' ΟΡΕΣΦΙ ΡΕΟΝΤΕΣ ΕΣ ΜΙΣΓΑΓΚΕΙΑΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΟΝ ΟΒΡΙΜΟΝ ΥΔΩΡ ΚΡΟΥΝΩΝ ΕΚ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΟΙΛΗΣ ΕΝΤΟΣΘΕ ΧΑΡΑΔΡΗΣ, ΤΩΝ ΔΕ ΤΕ ΤΗΛΟΣΕ ΔΟΥΠΟΝ ΕΝ ΟΥΡΕΣΙΝ ΕΛΚΥΕ ΠΟΙΜΗΝ ΩΣ ΤΩΝ ΜΙΣΓΟΜΕΝΩΝ ΓΕΝΕΤΟ ΙΑΧΗ ΤΕ ΠΟΝΟΣ ΤΕ.

..............................................................................................................................................


ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ
Η οπτικοποίηση των δεδομένων πάντοτε λειτουργεί σαν καταλύτης αντίληψης της αλήθειας.

Εδώ με την υπογράμμιση των γνωστών κατανοητών και χρησιμοποιούμενων μέχρι σήμερα λέξεων καταφέρνουμε να αντιληφθούμε άμεσα χωρίς πολλά λόγια αυτό που άλλοι επιδιώκουν να μας πείσουν με μυριάδες λόγων και έργων πως δεν ισχύει:
Ότι μιλάμε την ίδια γλώσσα με τους προγόνους μας κι επομένως με λίγη εξάσκηση μπορούμε να διαβάζουμε κατευθείαν από τη πηγή.

Η εξάσκηση αυτή συνίσταται σε δύο στοιχεία:
α. αντιστοίχιση αρχαίων και σύγχρονων κειμένων για την κατανόηση του περιεχομένου.
β.επίλυση αποριών για τις άγνωστες λέξεις με μια απλή ενημέρωση για το από που προέρχονται και πως δημιουργούνται τυπικά οι άγνωστες λέξεις.

Όλες εκείνες οι σχολαστικές αναλύσεις που γίνονται στο σχολείο είναι άχρηστες και το κυριότερο επιζήμιες επειδή χάνεται η ουσία.

Μια υπόμνηση του ποσοστού των γνωστών αρχαίων λέξεων αρκεί για να μας πείσει ότι μιλάμε τη γλώσσα των προγόνων μας σήμερα με ελάχιστη αλλαγή κυρίως τυπική.

ΩΣ Δ' ΟΤ' ΕΝ ΑΙΓΙΑΛΩ ΠΟΛΥΗΧΕΙ ΚΥΜΑ ΘΑΛΑΣΣΗΣ
Η συνέχεια της Ελληνικής γλώσσας φαίνεται εδώ χωρίς πολλά λόγια,
Ο κάθε Έλληνας ακούγοντας αυτό το στίχο μπορεί να κατανοήσει το άμεσο νόημα του κειμένου χωρίς να γνωρίζει αρχαία Ελληνικά αν και τα μιλάει σε μεγάλο βαθμό χωρίς να το συνειδητοποιεί όπως φαίνεται .

Επομένως ο Έλληνας κατανοεί  τα λεγόμενα των προγόνων του που διαθέτουν βάθος 500.000 σύμφωνα με τις ανακαλύψεις περί της Ελληνικής προέλευσης -αυτοχθονίας- και γραφής μιας σειράς ευρημάτων Ελλήνων και ξένων επιστημόνων αρχαιολόγων, ανθρωπολόγων, παλαιοντολόγων.

[βλέπε Τσικριτσής Μ. ''Γραμμική Α. Συμβολή στη κατανόηση μιας Αιγαιακής Γραφής, Ηράκλειο 2001''
Χουρμουζιάδης Γ.Χ.''Ο λιμναίος Προιστορικός οικισμός του Δισπηλιού Καστοριάς, εκδ.Κώδικας Θεσ/νικη1996
Αρης Πουλιανός ''ο αρχάνθρωπος του σπηλαίου των Πετραλώνων Χαλκιδικής'']

Υπάρχει ένα τεράστιο σύνολο ποιητικής προφορικής παράδοσης  της συλλογικής δημιουργίας των προγόνων μας -αντίστοιχης του σύγχρονου μας δημοτικού τραγουδιού- που εντοπίζεται στην περίοδο οκτώ χιλιάδων ετών από σήμερα.
Αυτή η παράδοση καταγράφηκε για να διδαχτεί και να διασωθεί αναλλοίωτο το πολύτιμο , πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο περιεχόμενο της.

Η Ιλιάδα ήταν διδακτικό εργαλείο μέσα στη μεγαλειώδη λογοτεχνική του αξία έχει και εκπαιδευτική αξία αντίστοιχη αν όχι ανώτερη.
'Ηταν το αναγνωστικό, -τρόχιζαν το νου των νέων με αυτό: μάθαιναν ολόκληρες ραψωδίες από μνήμης-  ήταν επίσης το πολεμικό εγχειρίδιο, το ιατρικό εγχειρίδιο, το κοινωνιολογικό εγχειρίδιο, το ανθρωπολογικό εγχειρίδιο, το ιστορικό εγχειρίδιο, το ηθικό εγχειρίδιο των Ελλήνων, .
Αντίστοιχα πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο έργο είναι και η Οδύσσεια.

Το οκτώ χιλιάδες χρόνια δεν προκύπτει αυθαίρετα δεδομένου ότι τα έπη -Ιλιάδα και Οδύσσεια- περιγράφουν πολλά πράγματα που ίσχυαν προκατακλυσμιαία και που μετά τον τελευταίο κατακλυσμό δεν ισχύουν πια.
Μιλάμε για τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα 1528πΧ, δηλαδή τον τρίτο και τελευταίο από τους τρεις γνωστούς κατακλυσμούς: ΔΑΡΔΑΝΟΥ, ΩΓΥΓΟΥ ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΟΣ.
βλέπε :
[περι κατακλυσμού του Δαρδάνου
-Διόδωρος Σικελιώτης V47 4-5
-Στράβων Γεωγρ. Α', 3,4
περι κατακλυσμού του Ωγύγου
Eυσέβιος Καισαρείας Fragm. Xρονικών α' LXXXIV
περι κατακλυσμού του Δευκαλίονα-1528 πΧ-
Ευσέβιος Καισαρείας Fragm.Χρονικών β']

Ο Ευσέβιος Καισαρείας ως ιστορικός είχε πρόσβαση στη κιβωτό γνώσης των  Αρχαίων ιερών και μαντείων που εμπιστεύτηκαν το σύνολο των αρχείων που γλύτωσαν της καταστροφής από τους υποτιθέμενους χριστιανούς σε Έλληνες χριστιανούς μοναχούς και ιερωμένων που δεν είχαν απωλέσει τη παιδεία και την εθνική τους ταυτότητα.Εκεί διατηρούνται μέχρι σήμερα εκτός όσων κλάπηκαν από τους βάρβαρους πλιατσικολόγους σταυροφόρους όσοι .

Επομένως όλοι αυτοί που μετέφεραν την προφορική ή και γραπτή παράδοση μιλούσαν για πράγματα που έχει μεν αποδειχτεί προσφάτως ότι υπήρξαν  -από γεωλογικές αλλαγές λόγου χάρη -αλλά που δεν τα έζησαν ούτε μπορούσαν να έχουν γνώση τους.

Η τεράστια αυτή ποιητική παράδοση προφορική και γραπτή που καταγράφηκε σε δύο μεγάλα επικά και διδακτικά σύνολα τα λεγόμενα έπη: την Ιλιάδα και την Οδύσσεια πριν από περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια, είναι μέρος της κωδικοποιημένης Ιστορίας των προγόνων μας  .

Η Ιλιάδα (Ιλιάς)  σώζεται ολόκληρη στις μέρες μας.
Η σύνθεσή της, που κατά την παράδοση έγινε από τον Όμηρο, τοποθετείται στον 8ο αιώνα π.Χ. και βασίζεται στην παράδοση προφορικής σύνθεσης και απαγγελίας ηρωικών ποιημάτων που είχε αναπτυχθεί τους προηγούμενους αιώνες.
Το ποίημα, που περιγράφει κάποια γεγονότα του δέκατου και τελευταίου χρόνου της πολιορκίας της Τροίας (Ιλίου) από τους Έλληνες (Αχαιοί ή Αργείοι ή Δαναοί στο έπος), είναι γραμμένο σε δακτυλικό (ή ηρωικό) εξάμετρο σε μια έντεχνη ποιητική γλώσσα και έχει 15.693 στίχους.

Στις επόμενες αναρτήσεις θα επικεντρωθούμε στα υπόλοιπα ενδιαφέροντα επίπεδα του έργου.