ΝΑ ΜΗ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΟΥΣ ΘΕΣΠΙΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ

Οι Θεσπιές ήταν αρχαία πόλη της Βοιωτίας, μια από τις σημαντικότερες της αρχαίας Ελλάδας. Κατείχε σημαντική θέση στο κοινό των Βοιωτών και για μεγάλη περίοδο εξέλεγε δύο Βοιωτάρχες όπως και η Θήβα. Στην επικράτεια της πόλης συμπεριλαμβάνοντας και οι πόλεις Άσκρη, Νίσα, Θίσβη, Λεύκτρα και τα δύο λιμάνια Τίφα (ή Σίφες) και Κρεύσις.


Μυθολογία
Πήραν το όνομά τους από το βασιλιά των Θεσπιών Θέσπιο, γιο του Ερεχθέα και επώνυμου ήρωα των Θεσπιών. Ο Ερεχθέας ήταν, κατά τη μυθολογία, υιός της Γαίας (Γης) και του Ηφαίστου και ήταν βασιλιάς της Αθήνας, εισηγητής των Ελευσινίων μυστηρίων και ιδρυτής της εορτής των Παναθηναίων. Οι Θεσπιές έγιναν από νωρίς μέλος του κοινού των Βοιωτών και έλαβαν μέρος στη πασίγνωστη μάχη εναντίον των Περσών με 700 άνδρες και αρχηγό τον Δημόφιλο. Την εποχή της κυριαρχίας των Ρωμαίων, οι Θεσπιές γνώρισαν ακόμα μεγαλύτερη ακμή και ήταν η μοναδική πόλη στην Στερεά Ελλάδα που δεν υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους.
Στο Ιερό των Μουσών και του ομώνυμου ποταμού, καθρεπτιζόταν ο Νάρκισσος.
Αυτό που ίσως είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι καθώς ο Ηρακλής πήγαινε στον Κιθαιρώνα για να σκοτώσει το γνωστό λιοντάρι, σταμάτησε για ένα βράδυ στις Θεσπιές όπου ζήτησε φιλοξενία από τον βασιλιά Θέσπιο. Αυτός κατά το έθιμο τον φιλοξένησε στο παλάτι του και του ζήτησε να αποκτήσει απογόνους με τις πενήντα κόρες του. Ο Ηρακλής δεν αρνήθηκε και εννέα μήνες αργότερα ο βασιλιάς Θέσπιος απέκτησε 50 εγγονούς, όλοι κατευθείαν απόγονοι του Ηρακλή.




Ιστορία
Οι Θεσπιές άνηκαν στα ισχυρά κράτη του Βοιωτικού συνασπισμού. Κατά την διάρκεια των περσικών πολέμων οι Θεσπιείς διαφοροποιήθηκαν από τους υπόλοιπους Βοιωτούς και εντάχθηκαν στην Πανελλήνια συμμαχία, όπως και οι Πλαταιείς. Στην μάχη των Θερμοπυλών πολέμησαν δίπλα στους τριακόσιους Σπαρτιάτες και επτακόσιοι Θεσπιείς, υπό την ηγεσία του Δημοφίλου του Διαδρόμου. Εκεί αναφέρεται ότι οι Θεσπιείς, αν και τους επετράπη να φύγουν αποφάσισαν να μην αφήσουν τους Σπαρτιάτες, αν και θα μπορούσαν να υποχωρήσουν στην πόλη τους (αφού αυτή θα βρισκόταν στο έλεος των Περσών σε περίπτωση ήττας τους στις Θερμοπύλες) προτίμησαν να παραμείνουν στις Θερμοπύλες[1]. Ο πιο ανδρείος από τους Θεσπιείς αναδείχτηκε ο Διθύραμβος του Αρματίδη[2]. Μετά τη Μάχη των Θερμοπυλών ο βασιλάς των Περσών, ο Ξέρξης κατά το πέρασμά του από την Βοιωτία, πυρπόλησε τις Θεσπιές, οι κάτοικοι των οποίων είχαν καταφύγει στην Πελοπόννησο. Οι Θεσπιέις συμμετείχαν και στην μάχη των Πλαταιών με 2500 άντρες[3]. Οι Θεσπιείς δεν συμμετείχαν από την αρχή στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Ακολούθησαν τελικά την Θήβα τον έβδομο χρόνο του πολέμου, όπου συμμετείχαν στην μάχη του Δηλίου.
Μετά την μάχη της Τεγύρας οι Θηβαίοι ισχυροποιήθηκαν και άρχισαν να αποκτούν ξανά ηξετική θέση στην Βοιωτία. Το 372 π.Χ. κατέλαβαν τις Πλαταιές και το 371 π.Χ. εισέβαλαν στις Θεσπιές. Οι Θεσπιείς εγκατέλειψαν την πόλη τους και κατέφυγαν στην Κερησσό, μία γειτονική κώμη[4]. Αργότερα οι Θεσπιείς επανήλθαν στην πόλη τους η οποία σταδιακά απέκτησε και πάλι δύναμη. Από τις Θεσπιές καταγόταν η εταίρα Φρύνη, ο μεγάλος έρωτας του Πραξιτέλη, όπου την χρησιμοποιούσε ως μοντέλο


Λατρευτικοί χώροι των Θεσπιών


Σημαντικότερος λατρευτικός χώρος των Θεσπιών ήταν η κοιλάδα των Μουσών, ένα μεγάλο άλσος στις πλαγιές του Ελικώνα το οποίο ήταν αφιερωμένο στις Μούσες. Στην κοιλάδα των Μουσών ανακαλύφθηκαν σημαντικά μνημεία στα οποία περιλαμβάνοντας, θέατρο του 3ου αιώνα π.Χ., Ιωνική στοά μήκους 96 μέτρων, ναίσκος αφιερωμένος στις μούσες και βάθρα αγαλμάτων των μουσών. Προς τιμήν των Μουσών διεξάγονταν στην περιοχή τα Μουσεία. Στο άλσος κατά την αρχαιότητα υπήρχαν ακόμα ναοί αφιερωμένοι στον θεό Έρωτα, που κατείχε σημαντική θέση στις Θεσπιές, καθώς και στην θεά Αφροδίτη. Προς τιμήν του θεού Έρωτα διεξάγονταν στις Θεσπιές τα Ερωτίδια.