ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ Ε.ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ

To defencenet.gr φέρνει σήμερα στην δημοσιότητα το πρώτο μέρος της αναφοράς του γενικού διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, Ευάγγελου Βασιλάκου προς τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Βενιζέλο, έναν απολογισμό αναφορικά με το έργο (ή το «μη έργο» για ορισμένους κύκλους της αγοράς) της ΓΔΑΕΕ την τελευταία τετραετία.
Στην αναφορά δεν κρύβεται η αντιπαλότητα του γενικού διευθυντή της ΓΔΑΕΕ με τα Επιτελεία ή τουλάχιστον με τον τρόπο που λειτουργούν τα Επιτελεία σε ότι αφορά το κομμάτι των προμηθειών.
Περιγράφονται οι «θεσμικές πρωτοβουλίες» που έλαβε η ΓΔΑΕΕ αυτή την τετραετία, επικρίνεται το νομικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία της ΓΔΑΕΕ, όπως αυτό θεσπίστηκε με το νόμο 3433/2006, υποστηρίζεται ότι «τέθηκαν οι βάσεις για την ανάπτυξη µακροχρόνιων συνεργασιών των ελληνικών αµυντικών βιοµηχανιών µε τις αντίστοιχες βιοµηχανίες του εξωτερικού, είτε πρόκειται για προµήθειες στην Ελλάδα είτε για προµήθειες προς τρίτες χώρες» – απόστροφος που σίγουρα θα ελάχιστοι συμφωνούν από τις βιομηχανίες και θα ξεσηκώσει αντιδράσεις.

Υπεραμύνεται των διαπραγματεύσεων που έχουν γίνει μέχρι στιγμής για τα ΤΟΜΑ BMP-3HEL και των φρεγατών FREMM, της απόρριψης της προμήθειας των πυρομαχικών των 120 χλστ. για τα άρματα μάχης LEO-2HEL και εν τέλει αφήνει την … Ιστορία(!) να κρίνει το έργο του.
Είναι ένας απολογισμός, ο οποίος γράφτηκε με σαφή ψυχολογική φόρτιση, μέσα στον οποίο περιλαμβάνται αρκετές αλήθειες, αλλά και πολλά σημεία είναι άκρως αμφιλεγόμενα. Πάντως εξάγονται με ακρίβεια συμπεράσματα ως προς το γιατί έχει «βαλτώσει» το παραγωγικό έργο της ΓΔΑΕΕ στο τομέα των εξοπλισμών και των αντισταθμιστικών οφελών τα τελευταία χρόνια.
Θεωρούμε ότι οι Έλληνες πολίτες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωμένη άποψη για το κρίσιμο θέμα που λέγεται “επενδύσεις ασφαλείας” και για το λόγο αυτό θα πρέπει οι ίδιοι να κρίνουν με βάση τα πραγματικά ντουκουμέντα. Λόγω του μακροσκελούς της αναφοράς, για πρακτικούς λόγους σήμερα παρουσιάζουμε το πρώτο μέρος και αύριο το δεύτερο.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΜΥΝΤΙΚΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (ΓΔΑΕΕ) ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ.

AΠOΛOΓlΣMOΣ ΕΤΟΥΣ ΓΔΑΕΕ 10.04.2006 – 04.10.2009.
Η Γενική Διεύθυνση Αµυντικών Εξοπλισµών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) είναι η µόνη κρίσιµη υπηρεσία του Υπουργείου Εθνικής Άµυνας, καθώς η βασική της ενασχόληση έγκειται στην υλοποίηση των εξοπλιστικών προµηθειών, οι οποίες αποτελούν µαζί µε το ανθρώπινο δυναµικό των Ενόπλων Δυνάµεων τον βασικό πυλώνα νια την διασφάλιση της άµυνας της χώρας. Ταυτόχρονα, η Γ ΔΑΕΕ είναι µία από τις πιο κρίσιµες υπηρεσίες της κυβέρνησης, καθώς ο προϋπολογισµός που καλείται να διαχειριστεί ανέρχεται σε περίπου 30 δισ. Ευρώ. Παρά το γεγονός ότι τα 30 δισ. Ευρώ αποτελούν συνήθως δεκαετή προϋπολογισµό εξοπλιστικών δαπανών (ΕΜΠΑΕ), η καθηµερινή λειτουργία της ΓΔΑΕΕ επηρεάζεται τόσο λόγω του υπέρογκου προϋπολογισµού όσο και λόγω των εγγενών αδυναµιών στον σχεδιασµό και στην υλοποίηση των εξοπλιστικών προµηθειών. Κατά συνέπεια, το έργο που η Γ ΔΑΕΕ καλείται να επιτελέσει κάθε άλλο παρά εύκολο είναι.
Η διαχρονική πορεία (1996 – 2006) των εξοπλισµών στην Ελλάδα καταδεικνύει ότι ο εξορθολογισµός των εξοπλιστικών δαπανών και η ανάπτυξη ισχυρής αµυντικής βιοµηχανικής παραγωγής στην χώρα δεν επετεύχθησαν, αν και ως στόχοι πολιτικής τέθηκαν σχεδόν σε όλες τις περιόδους αναφοράς.
Μέχρι το 1996, οι εξοπλιστικές προµήθειες διενεργούνταν από τα Γενικά Επιτελεία, µε άµεση συνέπεια την απουσία «δηµοκρατικής νοµιµοποίησης» αυτών των δαπανών, λόγω της µη άµεσης εµπλοκής ή ενηµέρωσης της πολιτικής ηγεσίας για τις δαπάνες αυτές. Από το 1996 και µετά µε την δηµιουργία αυτόνοµης υπηρεσίας εξοπλισµών, και µε οποιαδήποτε ονοµασία αυτή λειτουργούσε [Γενική Διεύθυνση Εξοπλισµών (ΓΔΕ), Γενική Διεύθυνση Αµυντικών Εξοπλισµών (ΠΔΑΕ), Γενική Γραµµατεία Οικονοµικού Σχεδιασµού και Αµυντικών Επενδύσεων (ΠΌΣΑΕ)], οι εξοπλιστικές δαπάνες καλύφθηκαν από ένα πέπλο αδιαφάνειας και συνοδεύονταν από «κακή φήµη».
Είναι γνωστό ότι οποιεσδήποτε κατηγορίες έχουν κατά καιρούς εκτοξευθεί για διαφθορά στους εξοπλισµούς είναι δύσκολο να αποδειχθούν, αλλά ταυτόχρονα είναι κοινός τόπος ότι ο Έλληνας
πολίτης θεωρεί κανόνα την διαφθορά σε οποιαδήποτε εξοπλιστική δαπάνη. Ο
ιστορικός του µέλλοντος και µόνο µπορεί να δικαιώσει ή µη την άποψη του
Έλληνα πολίτη.
Ο ίδιος ιστορικός του µέλλοντος είναι επίσης ο µόνος αρµόδιος κριτής του έργου που παρήχθη το χρονικό διάστηµα 10 Απριλίου 2006 – 04 Οκτωβρίου 2009.
Η κρίση µπορεί να είναι αντικειµενική και δίκαιη µόνο όταν αυτή η περίοδος εξετασθεί υπό το πρίσµα του πρότερου πλαισίου και της εν γένει περιρρέουσας ατµόσφαιρας περί των εξοπλιστικών δαπανών.
Προσωπικά θεωρώ υποχρέωση µου να καταθέσω την δική µου άποψη επί του θέµατος ως ελάχιστη ένδειξη σεβασµού και τιµής προς τους συνεργάτες µου, τους επιτελείς της ΓΔΑΕΕ, της περιόδου αυτής.
1. Θεσµικές Πρωτοβουλίες.
Ο κυρίαρχος στόχος που έθεσα ήταν η καταπολέµηση της διαφθοράς µέσω της απόλυτης τήρησης των αρχών της διαφάνειας και της νοµιµότητας. Οποιοσδήποτε κρατικός λειτουργός ή κυβερνητικός αξιωµατούχος που διενεργεί δηµόσια δαπάνη οφείλει πάντοτε να σκέπτεται και να πράττει µε γνώµονα ότι η απόφαση του επηρεάζει άµεσα τον Έλληνα φορολογούµενο. Στα πλαίσια αυτά το πρώτο µέληµα του οφείλει να είναι η θεσµική θωράκιση των διαδικασιών έτσι ώστε οι αποφάσεις που λαµβάνονται να είναι αδιάβλητες και αντικειµενικές. Οι θεσµικές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν την περίοδο 2006 – 2009 είναι οι ακόλουθες.
2. Κοινοτική Οδηγία περί Αµυντικών Προµηθειών.
Η ΓΔΑΕΕ από την πρώτη στιγµή που το θέµα ετέθη στα αρµόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρακολούθησε το όλο θέµα, συµµετείχε σε όλες τις προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις για την συγγραφή της νέας Κοινοτικής Οδηγίας, και προώθησε αποτελεσµατικά τις Ελληνικές θέσεις προάγοντας την διαφάνεια στις αµυντικές προµήθειες και προστατεύοντας τα δίκαια αιτήµατα
της Ελληνικής αµυντικής βιοµηχανίας. Η Κοινοτική Οδηγία περί αµυντικών προµηθειών αποτελεί µέγιστο επίτευγµα της ΓΔΑΕΕ, διότι σε αυτήν έχουν συµπεριληφθεί θέσεις της Ελλάδος, ακόµη και σε περιπτώσεις που άλλες ευρωπαϊκές χώρες αντιδρούσαν, αλλά και διότι η Κοινοτική Οδηγία αποτελεί ένα πλήρες νοµικό πλαίσιο έτσι ώστε να µην απαιτείται πλέον η διαρκής αλλαγή της Ελληνικής νοµοθεσίας.
3. Κώδικας Δεοντολογίας για Αντισταθµιστικά Ωφελήµατα (ΑΩ).
Ο Κώδικας Δεοντολογίας για τα Αντισταθµιστικά Ωφελήµατα (ΑΩ) που υιοθετήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Αµυντικό Οργανισµό (ΕΑΟ h ΕDΑ) αποτελεί σταθµό για τον εξορθολογισµό ενός «θεσµού», ο οποίος αντί να ενισχύσει την Ελληνική αµυντική βιοµηχανία την οδήγησε σε τέλµα δηµιουργώντας µία ψευδαίσθηση για την πραγµατική ανάπτυξη της. Είναι κοινός τόπος ότι τα
Αντισταθµιστικά Ωφελήµατα είναι ένας αναχρονιστικός θεσµός που λειτούργησε, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ως όχηµα για την αδιαφάνεια στους εξοπλισµούς. Τα συµπεράσµατα αυτά επιβεβαιώνονται πλήρως από την καταγραφή όλων των συµβάσεων Αντισταθµιστικών Ωφεληµάτων και των προγραµµάτων που εµπεριέχονται σε αυτές. Ο Κώδικας
Δεοντολογίας επιβάλλει κοινούς κανόνες και κοινές αρχές που διέπουν το όλο πλαίσιο των Αντισταθµιστικών Ωφεληµάτων. Η ΓΔΑΕΕ, αλλά και προσωπικά ως ο Έλληνας ΝΑD στις συσκέψεις του ΕΑΟ, πρωτοστατήσαµε στην συγγραφή και υιοθέτηση του Κώδικα Δεοντολογίας, οι διατάξεις του οποίου προάγουν σε πραγµατική βάση την ανάπτυξη της Ελληνικής αµυντικής
βιοµηχανίας αλλά και εξαλείφουν φαινόµενα αδιαφάνειας και διαφθοράς. Ταυτόχρονα, θέτουν τις βάσεις για την ανάπτυξη µακροχρόνιων συνεργασιών των Ελληνικών αµυντικών βιοµηχανιών µε τις αντίστοιχες βιοµηχανίες του εξωτερικού, είτε πρόκειται για προµήθειες στην Ελλάδα είτε για προµήθειες προς τρίτες χώρες.
4. Νοµοθετική Διάταξη νια Διενέργεια Διαγωνισµών µε Κριτήριο Κατακύρωσης την Συµφερότερη Προσφορά.
Ο νόµος 3433/2006 δεν ήταν απολύτως σαφής στις διατάξεις του που αφορούσαν την διενέργεια διαγωνισµών µε κριτήριο κατακύρωσης την συµφερότερη προσφορά. Η Γ ΔΑΕΕ επεξεργάσθηκε και συνέταξε την απαραίτητη νοµοθετική ρύθµιση, η οποία δηµιουργεί το πλέον διαφανές πλαίσιο διενέργειας διαγωνισµών για εξοπλιστικές προµήθειες. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η Ελληνική νοµοθετική διάταξη για την συµφερότερη προσφορά περιέχει περισσότερα στοιχεία αξιολόγησης από τις διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας. Αξίζει επίσης να σηµειωθεί ότι η Ελληνική διάταξη για την συµφερότερη προσφορά αποτέλεσε γόνιµο σηµείο αναφοράς για την σύνταξη της Κοινοτικής Οδηγίας.
5. Κανονιστικές Πράξεις (Υπουργικές Αποφάσεις) και Γραπτές Διαδικασίες για τηνΥλοποίηση Εξοπλιστικών Προµηθειών.
Η ΓΔΑΕΕ συνέταξε όλες τις απαραίτητες κανονιστικές πράξεις (Υπουργικές Αποφάσεις) για την εφαρµογή του νόµου 3433/2006 µετά) από διάλογο µε τους συλλογικούς φορείς της Ελληνικής αµυντικής βιοµηχανίας. Ξεχωριστή σηµασία έχουν οι Υπουργικές Αποφάσεις για την Ελληνική Βιοµηχανική Συµµετοχή (ΕΒΣ), την Ελληνική Προστιθέµενη Αξία (ΕΠΑ), και τα Αντισταθµιστικά Ωφελήµατα (ΑΩ). Στα πλαίσια δηµιουργίας ενός πλήρους κανονιστικού πλαισίου εξοπλιστικών προµηθειών, η ΓΔΑΕΕ συνέταξε γραπτές διαδικασίες για την υλοποίηση τους, οι οποίες πλέον αποτελούν «εγχειρίδιο εφαρµογής»! Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι γραπτές διαδικασίες περιγράφουν το συνολικό πλαίσιο προµηθειών, από το αρχικό στάδιο έγκρισης της προµήθειας µέχρι την τελική υλοποίηση τους. Το γεγονός αυτό όχι µόνο προάγει την διαφάνεια αλλά καθιστά απολύτως ορατή ακόµη και την υπόνοια αδιαφάνειας. Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει και στο γεγονός ότι πλέον έχουν Καθιερωθεί κανόνες για την υλοποίηση των εξοπλιστικών προµηθειών είτε µε διαγωνισµό είτε µε διακρατική συµφωνία.
Σε ότι αφορά τους διαγωνισµούς καθιερώθηκε η αρχή ότι οι γενικοί και ειδικοί όροι της ροµήθειας καθώς και η προσφορά* (τεχνική και οικονοµική) του νικητή διαγωνισµού θα αποτελεί το τελικό συµβατικό κείµενο. Με τον τρόπο αυτό καταργήθηκε µία «εθιµική», αλλά άκρως παράδοξη, πρακτική το τελικό κείµενο της σύµβασης να αποτελεί αντικείµενο διαπραγµατεύσεων (!) µεταξύ
του νικητή διαγωνισµού και της ΓΔΑΕΕ. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να επισηµανθεί το γεγονός ότι πολλές φορές στο παρελθόν παρατηρήθηκε το φαινόµενο η σύµβαση να περιέχει όρους ή/και διατάξεις που ουδεµία, σχέση είχαν µε την προσφορά (τεχνική ή/και οικονοµική) του νικητή διαγωνισµού.
Καθιερώθηκε επίσης η αρχή της επανάληψης διαγωνισµού µε τοικ] ίδιους ειδικούς όρους (και τεχνική περιγραφή) σε περίπτωση που ο πρώτος διαγωνισµός δεν κατέληγε σε αποτέλεσµα, καθώς στο παρελθόν είχαν παρουσιασθεί περιπτώσεις όπου µετά τον πρώτο άκαρπο διαγωνισµό άλλαζε η τεχνική περιγραφή. Αυτές οι αρχές για την διενέργεια διαγωνισµών που ακολουθείται απαρέγκλιτα από το 2006 και εντεύθεν αποτελούν απτές πράξεις για την προαγωγή της διαφάνειας αλλά και για την χρήση πλήρως αντικειµενικών κριτηρίων επιλογής.
Σε ότι αφορά τις διακρατικές συµφωνίες ετέθησαν σαφείς αρχές για την υλοποίηση τους, καθώς στο παρελθόν παρατηρήθηκε το φαινόµενο κάθε διακρατική συµφωνία να ακολουθεί ιδιαίτερους κανόνες υλοποίησης. Συγκεκριµένα, οι διαπραγµατεύσεις για διακρατικές συµφωνίες ακολουθούν τρεις διακριτές φάσεις καθορισµός τεχνικής διαµόρφωσης του προς προµήθεια υλικού, καθορισµός της εγχώριας βιοµηχανικής συµπαραγωγής, καθορισµός του συµβατικού τιµήµατος. Με αυτή την διαδικασία υλοποιούνται µε τον καλύτερο τρόπο οι αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, ενώ παρέχεται και η δυνατότητα στο ΚΥΣΕΑ να απορρίψει µία προσφορά λόγω µη πλήρωσης µιας από τις τρεις διακριτές φάσεις. Επιτυχηµένα παραδείγµατα αυτής της διαδικασίας αποτελούν τόσο οι διαπραγµατεύσεις µε την Ρωσική κυβέρνηση για τα ΤΟΜΑ ΒΜΡ-3 όσο και οι διαπραγµατεύσεις µε την Γαλλική κυβέρνηση για τα δύο ελικόπτερα Έρευνας και Διάσωσης Super Puma αλλά και για τις – φρεγάτες FREMM. Παράδειγµα όπου το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε ότι δεν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις αποτελεί η προµήθεια των πυροµαχικών
αρµάτων 120mm µε τις κυβερνήσεις της Γερµανίας και των ΗΠΑ.
6. Μητρώο Κατασκευαστών Αµυντικού Υλικού.
Το Μητρώο Κατασκευαστών Αµυντικού Υλικού αποτελεί τοµή για την ανάπτυξη της υγιούς επιχειρηµατικότητας στον τοµέα της αµυντικής βιοµηχανίας. Μετά από πολλές και αναιτιολόγητα αποτυχηµένες, κατά το παρελθόν, προσπάθειες δηµιουργίας του Μητρώου, ένα πάγιο και διαχρονικό αίτηµα των ελληνικών αµυντικών βιοµηχανιών έγινε πραγµατικότητα. Σηµαντικό σηµείο του Μητρώου είναι η καθιέρωση ποιοτικών κριτηρίων για την ένταξη ή µη µιας βιοµηχανίας στο Μητρώο.
7. Ανάπτυξη Διεθνούς Παρουσίας της Χώρας στον Τοµέα των Εξοπλισµών.
Προ του 2006 η διεθνής παρουσία της χώρας στον τοµέα των εξοπλισµών ήταν από ασήµαντη έως ανεπαρκής. Από το 2006 µέχρι σήµερα η διεθνής παρουσία της χώρας έχει αναβαθµισθεί σηµαντικά τόσο σε υπερεθνικούς οργανισµούς (ΝΑΤΟ, ΕDΑ) όσο και σε επίπεδο διµερών επαφών. Χαρακτηριστικό παράδειγµα της αναβαθµισµένης θέσης της Ελλάδος στον τοµέα των εξοπλισµών αποτελεί η πολύ σοβαρή υποψηφιότητα του Έλληνα ΝΑΟ για την θέση του ΕΟΑ Steering Board Chairman – NADs Formation, η οποία, αν και ανεπιτυχής ως προς την τελική της έκβαση, έθεσε µε ηχηρό τρόπο το ζήτηµα της εκπροσώπησης της Ελλάδος στο υψηλότατο επίπεδο πολιτικών θέσεων σε υπερεθνικούς οργανισµούς.
8. Έµφαση στην Διασφάλιση Ποιότητας.
Μία από τις πλέον βασικές παραµέτρους της αποστολής της Γ ΔΑΕΕ είναι η διασφάλιση ποιότητας του αµυντικού υλικού που προµηθεύεται η χώρα. Την περίοδο 2006 – 2009 η διασφάλιση ποιότητας κατέστη σηµαντικότατη συνιστώσα για την επιτυχή υλοποίηση µιας αµυντικής προµήθειας. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις συµβάσεων που υπογράφηκαν προ του 2006 και εξετάσθηκαν µετά το 2006, ο έλεγχος για την ποιοτική αρτιότητα του προς προµήθεια υλικού αποτέλεσε κρίσιµη και βασική παράµετρο για την αποδοχή ή µη του υλικού. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα αποτελούν όλα τα µεγάλα εξοπλιστικά προγράµµατα (υποβρύχια, άρµατα µάχης, ελικόπτερα).
9. Ανοιχτές και Διαφανείς Διαδικασίες.
Βασικό κριτήριο για την επίτευξη ανοιχτών και διαφανών διαδικασιών αποτελεί η δηµοσίευση στο ευρύ κοινό των αποφάσεων που λαµβάνονται. Λόγω της φύσης των θεµάτων που χειρίζεται η Γ ΔΑΕΕ και αφορούν την εθνική ασφάλεια θα πρέπει η δηµοσίευση αποφάσεων να λαµβάνει υπόψη της τον παράγοντα! αυτό. Σε γενικές γραµµές πάντως η ΓΔΑΕΕ δεν µπορεί να επικαλεστεί λόγους εθνικής ασφαλείας για την µη παροχή εγγράφων προς όποιον πολίτη το ζητήσει. Αντίθετα, είναι γνωστό ότι η µη δηµοσίευση εγγράφων, αν αυτά ζητηθούν, δηµιουργεί µία ιδιόµορφη «παράλληλη αγορά πληροφοριών», η οποία εγείρει εύλογα ερωτήµατα αδιαφάνειας ή/και διαφθοράς. Για όλους τους παραπάνω λόγους και την έµπρακτη υπηρέτηση των αρχών της διαφάνειας η ΓΔΑΕΕ από τον Απρίλιο 2006 ακολουθεί την αρχή ότι τα έγγραφα που χειρίζεται, και δεν είναι διαβαθµισµένα, αποτελούν δηµόσια έγγραφα και είναι στην διάθεση οποιουδήποτε Έλληνα πολίτη τα ζητήσει.
10. Μηχανογράφηση ΓΔΑΕΕ.
Η διαφάνεια υπηρετείται µέσω πράξεων και όχι λόγων, προάγεται δε µέσω τοµών και όχι γραφειοκρατικών αγκυλώσεων. Είναι κοινός τόπος ότι η γραφειοκρατία που διέπει την λειτουργία του ευρύτερου Ελληνικού δηµοσίου, κατά συνέπεια και της Γ ΔΑΕΕ, αποτελεί ανασχετικό παράγοντα για οποιαδήποτε προσπάθεια προώθησης των αρχών της αποτελεσµατικότητας και της διαφάνειας. Για την αναστροφή αυτού του φαινόµενου η ΓΔΑΕΕ µηχανογραφείται πλήρως µέσω προγράµµατος αντισταθµιστικών ωφεληµάτων. Το πρόγραµµα υλοποιείται µε µηδενική απόκλιση από τον προγραµµατισθέντα χρόνο των 14 µηνών και µάλιστα µε συµµετοχή και καταγραφή απόψεων – σχολίων όλου του προσωπικού της Γ ΔΑΕΕ. Εκτός από τα προφανή οφέλη αποτελεσµατικότητας και επιτάχυνσης των διαδικασιών, θεωρώ την μηχανογράφηση της ΓΔΑΕΕ το κρισιµότερο βήµα για την διαφανή λειτουργία της. Ουδείς πλέον θα δύναται να µεταβάλει καταγραφείσα άποψη, ενώ ο ιεραρχικός έλεγχος θα καταστεί ουσιαστικός και αποτελεσµατικός.
ΙΙ. Οργανωτικές Πρωτοβουλίες.
Η αναδιοργάνωση του Υπουργείου! Εθνικής Άµυνας και η αντικατάσταση της Γενικής Γραµµατείας Οικονοµικού Σχεδιασµοί και Αµυντικών Επενδύσεων (ΓΓΟΣΑΕ) από την Γενική Διεύθυνση Αµυντικών Εξοπλισµών και Επενδύσεων (Γ ΔΑΕΕ) δηµιούργησε µία οργανωτική πρόκληση τόσο για την στελέχωση της νέας Υπηρεσίας όσο και για την καθηµερινή λειτουργία της. Προ της δηµιουργίας της ΓΔΑΕΕ υπήρχε µία πρακτική γραφειοκρατικής ρουτίνας, η οποία ήταν εµφανής αρχής γενοµένης από τον χειρισµό των θεµάτων και καταλήγοντας στον έλεγχο νοµιµότητας των αποφάσεων που λαµβάνονταν. Για την αντιστροφή αυτής της, προ 2006, ακολουθητέας πρακτικής ελήφθησαν οι παρακάτω οργανωτικές πρωτοβουλίες.
1. Πλήρης σεβασµός στην νοµιµότητα.
Όλες οι νέες συµβάσεις αλλά και οι τροποποιήσεις-των παλαιών συµβάσεων αποστέλλονταν υποχρεωτικά στο Νοµικό Συµβούλιο, του Κράτους και στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο νοµιµότητας. Για πρώτη φορά η επιβολή και είσπραξη ποινικών ρητρών για συµβάσεις που δεν εκτελούνταν οµαλά κατέστη θεσµοθετηµένη διαδικασία, αποδεικνύοντας έτσι εµπράκτως
σεβασµό προς την νοµοθεσία και τις αρχές της διαφάνειας.
2. Μετουσίωση της ΓΔΑΕΕ από φορέα κατάρτισης συµβάσεων σε φορέα διαχείρισης προµηθειών.
Η παλαιά πρακτική ότι οι εξοπλιστικές προµήθειες γίνονται χωρίς σχέδιο ή/και προγραµµατισµό αντικαταστάθηκε από την πρακτική υλοποίησης του ΕΜΠΑΕ 2006-1 Ο ως εργαλείο επίτευξης στρατηγικών στόχων και όχι ως µεµονωµένες προµήθειες. Προς την επίτευξη του στόχου αυτού η ΓΔΑΕΕ προώθησε την συγκέντρωση προµηθειών οµοειδών υλικών και αντιτάχθηκε σθεναρά στον – «τεµαχισµό» (ασαλαµοηοίηση») των προµηθειών. Παρά το γεγονός ότι τα Γενικά Επιτελεία αντέδρασαν, µάλλον έντονα, στην εφαρµογή αυτής της πρακτικής, η ΓΔΑΕΕ δεν υποχώρησε από την άποψη της, η οποία είναι η µόνη που µπορεί να δηµιουργήσει τις απαραίτητες οικονοµίες κλίµακας επ’ ωφελεία τόσο των Ενόπλων Δυνάµεων όσο και της Ελληνικής αµυντικής βιοµηχανίας. Ταυτόχρονα η ΓΔΑΕΕ τήρησε κριτική στάση απέναντι στην προβαλλόµενη, από τα Γενικά Επιτελεία, «αναγκαιότητα» προµηθειών, αν αυτές δεν συνοδεύονταν από προγραµµατισµό αναγκών, χρηµατοδότησης, και επιχειρησιακής αξιοποίησης.
3. Διενέργεια διαγωνισµών µε πραγµατικά ανοιχτές διαδικασίες.
Στο παρελθόν οι διαγωνισµοί που διεξήγοντο αποτελούσαν σχεδόν πάντοτε αντικείµενο αντεγκλήσεων και αρνητικών δηµοσιευµάτων στον Τύπο. Παρά το γεγονός ότι τα δηµοσιεύµατα στον Τύπο µετριάσθηκαν ως προς την ένταση τους, αν και δεν εξαλείφθηκαν (για λόγους άσχετους µε την διαφάνεια της διαγωνιστικής διαδικασίας), σε καµία περίπτωση δεν ηγέρθη θέµα αξιοπιστίας ή/και µη αντικειµενικότητας των διαγωνιστικών διαδικασιών. Σηµαντικό ρόλο για το γεγονός αυτό διετέλεσε ότι οι διαγωνισµοί διεξήχθησαν µε απόλυτα ανοιχτές, διαφανείς, και αντικειµενικές διαδικασίες, µε χαρακτηριστικότερο σηµείο την πλήρη ανεξαρτησία των επιτροπών διενέργειας των διαγωνισµών.
4. Κατάρτιση συγκεκριµένων δεικτών αποτελεσµατικότητας και απόδοσης της ΓΔΑΕΕ.
Συµµετέχοντας στον εκσυγχρονισµό της Δηµόσιας Διοίκησης η ΓΔΑΕΕ προχώρησε στην κατάρτιση συγκεκριµένων δεικτών αποτελεσµατικότητας και απόδοσης, έτσι ώστε το παραγόµενο έργο της ΓΔΑΕΕ να είναι µετρήσιµο µε απτά αποτελέσµατα. Το επόµενο βήµα είναι η γνωστοποίηση τους σε όλους τους Έλληνες πολίτες, έτσι ώστε να είναι σε θέση να γνωρίζουν την αποτελεσµατικότητα της µιας από τις πιο κρίσιµες Υπηρεσίες του Κράτους.
5. Ανεξαρτησία εισηγήσεων και σεβασµός στην προσωπικότητα και τις απόψεις χειριστών και επιτροπών.
Η προ 2006 ακολουθητέα πρακτική τής υποβολής απόψεων από την Διοίκηση (Ιεραρχία) προς τον χειριστή ανεστράφη οριστικώς κάι αµετακλήτως και αντικαταστάθηκε από την αρχή της ανεξαρτησίας της άποψης και της γνώµης και τον σεβασµό στην προσωπικότητα των χειριστών. Άλλωστε το µεγαλύτερο βάρος, διοικητικό αλλά και ποινικό, το φέρουν οι χειριστές και οι επιτροπές. Δεν επέτρεψα ποτέ την οποιαδήποτε παρέµβαση στο έργο επιτροπών και στην διατύπωση απόψεων από τους χειριστές. Σε όλες τις περιπτώσεις που διαφωνούσα µε τις εισηγήσεις της Υπηρεσίας ανέγραφα σχόλιο διατυπώνοντας την γνώµη µου. Πίστευα, πιστεύω, και θα συνεχίσω να πιστεύω ότι η δηµοκρατία και η συνεπακόλουθη διαφάνεια προάγεται µόνο µέσα από τον γόνιµο διάλογο και την ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων, έστω και αν αυτές είναι διιστάµενες.
6. Στελέχωση ΓΔΑΕΕ µε ποιοτικά και όχι κοµµατικό κριτήρια.
Ένας ζωντανός οργανισµός, και µάλιστα κρίσιµης σηµασίας, οφείλει να στελεχώνεται από τους άριστους και τους πιο ικανούς. Αυτό προσπάθησα να κάνω πράξη στην στελέχωση της ΓΔΑΕΕ, αν και οι επιλογές µου ήταν σε µεγάλο βαθµό εξαρτώµενες από την διάθεση συνεργασίας των Γενικών Επιτελείων. Σε κάθε περίmωση πάντως οι επιλογές προσωπικού στηρίχθηκαν σε ποιοτικά κριτήρια επαγγελµατικής επάρκειας και σε ουδεµία περίmωση σε κοµµατικές επιλογές. Το αποτέλεσµα δικαιώνει όίι τις επιλογές µου αυτές καθ’ εαυτές αλλά τον µόχθο και τον κόπο όλων των επιτελών της Γ ΔΑΕΕ που εργάσθηκαν αόκνως και ανιδιοτελώς για την προστασία του δηµοσίου συµφέροντος. Σήµερα η Γ ΔΑΕΕ αποτελεί υπόδειγµα έµπρακτης εφαρµογής της διακλαδικότητας στις ένοπλες Δυνάµεις και άριστης συνεργασίας στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού.
ΜΙ. Προβλήµατα.
Είναι φυσικό επακόλουθο ένας οργανισµός να αντιµετωπίζει πολλά, πιεστικά, και πολλές φορές, καθηµερινά προβλήµατα Η Γ ΔΑΕΕ αντιµετωπίζει όντως πολλά προβλήµατα, κανένα από τα οποία όµως δεν επηρέασε την καθηµερινή της λειτουργία χάρη στις προσπάθειες των ανθρώπων που υπηρετούν στην ΓΔΑΕΕ.
1. Έλλειψη επαρκούς προσωπικού (στρατιωτικού & πολιτικού).
Η στελέχωση της Γ ΔΑΕΕ µε περίπου 235 επιτελείς είναι πλήρως ανεπαρκής και σε συνδυασµό µε την έλλειψη αυτόνοµης διοικητικής υποστήριξης καθίσταται αναποτελεσµατική. Δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί ότι ο ελάχιστος αριθµός για την αποτελεσµατική λειτουργία της Γ ΔΑΕΕ υπό την σηµερινή της µορφή θα ήταν περί τους 800-1000 επιτελείς, µε την προσθήκη τόσο στρατιωτικού όσο και πολιτικού προσωπικού.
2. Έλλειψη στοιχειώδους υλικοτεχνικής υποδοµής.
Όσο τετριµµένο και αν ακούγεται ένα βασικότατο πρόβληµα της ΓΔΑΕΕ είναι η έλλειψη στοιχειωδών «εργαλείων» για την αποτελεσµατικότερη ιεκπεραίωση του έργου των επιτελών της ΓΔΑΕΕ. Αρκεί να σηµειωθεί ότι δεν ήταν λίγες οι φορές που οι επιτελείς της Γ ΔΑΕΕ αγόρασαν µε ίδια έξοδα φωτοτυπικό χαρτί, µελάνια για εκτυπωτές, φακέλλους αρχειοθέτησης, καθώς η Υπηρεσία δεν τους διέθετε τα ανάλογα υλικά. Αρκεί επίσης να σηµειωθεί ότι ακόµη και σήµερα η πρόσβαση στο (internet είναι διαθέσιµη για όλα τα τµήµατα της ΓΔΑΕΕ. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και η έλλειψη των αναγκαιούντων χώρων εργασίας, γεγονός που καθιστά την µεταστέγαση της Γ ΔΑΕΕ αναγκαιότητα.
3. Ελλιπής συνεργασία µε Γενικά Επιτελεία.
Η συνεργασία της Γ ΔΑΕΕ µε τα Γενικά Επιτελεία αποτελεί αναγκαία και απαραίτητη συνθήκη τόσο για την κατάρτιση των ΕΜΠΑΕ όσο και για τον σχεδιασµό και την υλοποίηση των εξοπλιστικών προµηθειών. Τις περισσότερες φορές όµως η συνεργασία αυτή απουσιάζει, αθέλητα θέλω να πιστεύω. Είναι όµως σχήµα οξύµωρο να δηµιουργείται η εντύπωση, ηθεληµένη ή αθέλητη, ότι η ΓΔΑΕΕ δεν ενδιαφέρεται για την επιχειρησιακή ετοιµότητα των Ενόπλων Δυνάµεων, την στιγµή που φ Γενικά Επιτελεία δεν ενηµερώνουν την ΓΔΑΕΕ για τον οποιοδήποτε επιχειρησιακό σχεδιασµό µέσων που θα απαιτηθούν. Το πλέον ενδεικτικό είναι το πρόσφατο παράδειγµα των µέσων που απαιτούνται για την ενισχυµένη Ελληνική παρουσία στο Αφγανιστάν, για την οποία η ΓΔΑΕΕ ουδέποτε ενηµερώθηκε, ούτε και έγινε αποδέκτης σχετικής απόφασης του ΚΥΣΕΑ. Εκτιµώ! ότι οι συνθήκες είναι πλέον ώριµες έτσι ώστε τα Γενικά Επιτελεία να αντιλαµβάνονται την αποστολή τους σε άµεση συνάρτηση µε τις οικονοµικές αντοχές των Ελλήνων φορολογουµένων.
4. Προβληµατική υλοποίηση προµηθειών λόγω µη ελέγχου ή/και ενηµέρωσης της Γ ΔΑΕΕ περί των οικονοµικών δεδοµένων (πληρωµές) των προµηθειών.
Η µετατροπή της ΓΓΟΣΑΕ σε ΓΔΑΕΕ δηµιούργησε το επιπρόσθετο πρόβληµα ότι η ΓΔΑΕΕ δεν έχει πλέον ούτε τον έλεγχο ούτε και-την ενηµέρωση για την εκπλήρωση των οικονοµικών υποχρεώσεων (πληρωµών) του Υπουργείου Εθνικής Άµυνας προς τους αντισυµβαλλοµένους, αν και η ΓΔΑΕΕ είναι ο κατά νόµον εκπρόσωπος του Ελληνικού Δηµοσίου. Το γεγονός αυτό δηµιουργεί προβλήµατα στην υλοποίηση των συµβάσεων αλλά και στην συνεργασία µε το Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών σε ό,τι αφορά την καταγραφή των παραλαβών. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγµατα των πληρωµών των υποβρυχίων, των αρµάτων µάχης, των µαχητικών αεροσκαφών, των ελικοπτέρων. Προβλήµατα δηµιουργούνται επίσης και στην παρακολούθηση υλοποίησης του ΕΜΠΑΕ, καθώς οι αναθεωρήσεις του αποτελούν κανόνα και όχι εξαίρεση.
Αύριο θα δημοσιεύσουμε το δεύτερο μέρος.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr